ในบทความตอนที่แล้วเราได้รู้จักถึงวรรณะสืบพันธุ์ของปลวกกันแล้วว่ามีลักษณะอย่างไร และมีความสำคัญอย่างไร ตอนนี้เรามารู้จักกับวรรณะของปลวกอีก 2 วรรณะที่เหลือกันกันต่อนะคะ
ลักษณะความเป็นอยู่ขอปลวกภายในรัง
วรรณะกรรมกรหรือที่เราเรียกว่า “ปลวกงาน” (worker) เป็นปลวกตัวเต็มวัยทั้งเพศผู้และเพศเมียที่เป็นหมัน ไม่มีปีก และไม่มีตา รูปร่างจะแตกต่างจากปลวกวรรณะอื่นๆ คือ ลำตัวของปลวกงานจะมีสีขาวนวลส่วนหัวมีสีค่อนข้างเข้ม ลักษณะคล้ายมดมากจึงได้ชื่อว่า“มดขาว” (white ant) ส่วนปากจะมีกรามยื่นไปทางด้านหน้ามีขนาดเล็ก อยู่ติดกับหัวทางด้านล่าง เพื่อช่วยในการบดฉีกอาหาร มีลักษณะคล้ายปากของตั๊กแตน หนวดเรียวยาวใช้เป็นอวัยวะรับความรู้สึกและคลำทาง ขาทั้ง 6 ขา เจริญได้ดีและเดินได้อย่างรวดเร็ว โดยทั่วไปภายในรังจะมีปลวกวรรณะกรรมกรมากที่สุด จะทำหน้าที่เกือบทุกอย่างภายในรัง เช่น หาอาหาร หรือคายอาหารที่ป้อนแล้วให้กับตัวนางพญา ราชา ปลวกทหารและตัวอ่อนซึ่งไม่สามารถหาอาหารเองได้ สร้างรัง ทำความสะอาดรัง ดูแลไข่และซ่อมแซมรังเมื่อเกิดความเสียหาย เนื่องจากศัตรูมารบกวนหรือทำลาย บางชนิดดูแลอาหาร เช่น เชื้อราต่างๆ ซึ่งเลี้ยงไว้ภายในรัง
ภาพปลวกงาน(worker)
รูปปลวกวรรณะทหาร(soldier)
วรรณะทหาร หรือที่เราเรียกว่า “ปลวกทหาร” (soldier) คือปลวกเพศผู้และเพศเมียที่ไม่มีปีกและเป็นหมัน มีขนาดลำตัวค่อนข้างใหญ่กว่าปลวกงาน ลักษณะที่เห็นได้ชัดได้แก่ ส่วนหัวมีสีเข้มลักษณะแข็งและใหญ่กว่าวรรณะอื่นๆ ลำตัวสีขาวแต่เข้มกว่าวรรณะกรรมกร ส่วนตาค่อนข้างเจริญ หนวดยาวเรียงต่อกันเหมือนสร้อยลูกปัด มีปากแบบกัดกินส่วนของกรามยาวและดัดแปลงไปเป็นอวัยวะคล้ายคีม มีส่วนปลายแหลมด้านในจะประกอบด้วยฟันซี่เล็กๆ ติดอยู่
ปลวกทหารทำหน้าที่ในการปกป้องและรักษาความปลอดภัยของและทางเดินรัง ถ้ามีศัตรูลุกล้ำเข้ามาปลวกทหารจะเข้ามาจัดการทันที โดยการใช้กรามในการทิ่มแทงหรือบีบรัดศัตรูให้ตาย ศัตรูที่สำคัญของปลวกคือ มด จำนวนปลวกทหารในรังหนึ่งมีประมาณ 10%ของจำนวนประชากรปลวกทั้งหมด
ส่วนของกรามของปลวกวรรณะทหาร